how to take a history أهمية ال history : ال history بتاع العيان مهم جدا فى تشخيص المرض مش أول مالعيان يخش عليك فى العيادة تقوم أنت قايل له نام على السرير وتكشف من غير ماتاخد تاريخ المرض تبقى حضرتك غلطان والدكتور حسام موافى بيقول على الدكتور اللى بيعمل كده لفظ لن أذكره و طبعا مش هتعرف تشخص ولا بالتالى هتعرف تعالج طب هو التاريخ المرضى ده بيفيد فى التشخيص أزاى ؟ هخيلك تحصر تفكيرك فى أمراض معينة مش هتفكر فى كل أمراض الباطنة مثلا . يعنى واحد قالك أنه عنده ألم فى صدره يبقى أنت بدأت تفكر فى عدة أمراض معينة طبعا أنت حافظها تبدأ تسأله بقى عن خصائص الألم فى الآخر ممكن تشخص من ال history وتقدر تطلبه investigation معينة طيب أزاى تاخد history : ال history بيتكون من 5 نقط مهمه وهى : personal history compliant present history past history family history كان هذا الموجز وإليكم الأنباء بالتفصيل personal history هنعرف تاريخ العيان الشخصى ليه هنصاحبه مثلا أيوه هنصاحبه فعلا دى أحد مهام ال personal history أنك تبقى famliail مع العيان بعنى من المألوف مش من النوع ............ وده هيخلى العيان يقتنع بيك وبتشخيصك وبالعلاج اللى هتكتبه العيان ده ياجماعة بنى آدم لازم نعامله بأدمية وباحترام فمينفعش أنى أكشف عليه من غير ما أعرف اسمه مثلا . ال personal history ده بيتكون من 8 نقط فى الميلز و9 فى الفيميلز ( تفرقه عنصرية ) أول حاجة فى ال personal history 1- الأسم name : ليه ؟ زى ماقلنا to be famliail علشان لم تيجى تكلمه تنادية باسمه وتقوله مثلا يا حاج فلان ودى حاجة مهمه جدا لو رجعت لكتب التنمية البشرية اللى بتتكلم عن أزاى تحبب الناس فيك زى مثلا استمتع بحياتك للعريفى أو كيف تكسب الأصدقاء لديل كارينجى ستجد قاعده عريضة تقول علشان تحبب الناس فيك لازم تعرف أسمائهم وطبعا أنت محتاج الناس تحبك علشان العيادة تشتغل أمال هتاكل عيش منين ؟ 2- sex الجنس : طبعا مش هتسأل العيان وتقوله ياحاج هو أنت راجل ولاست اللى ميشفش من الغربال وهو ده مهم إنى أعرف sex طبعا يا دوك فى أمراض بتبقى common in females أشهر حاجة الحالات psychic اللى بتمثل يعنى إنها مثلا اتشلت أو أتخرصت نص حالات الحريم كده بتسهبل وخاصة البنات الصغيرين طبعا عارفين ليه ؟ طبعا فى أمراض فعلا أكتر فى الحريم زى collagen disease أيه collagen disease ؟ اللى هى زى الروماتيود أو الذئبة الحمراء أما عن الأمراض الأغلب فى الرجال فالسرطانات بأنواعها المختلفة وحسبى الله ونعم الوكيل فى الحريم بياخدوا الأمراض الخفيفة ويسيبولنا السرطان :cryoutloud: 3- السن age : هتقوله عندك كام سنة ياحاج فلان ما أنت لسه سأل على اسمه علشان تقول كلمه فلان دى طبعا لو ست هتلاقيها بلمت و تقولك أيه ؟ عندك كام سنه يا تيته هتقولك يعنى شلاشين شنة يا حبيبى وهى سننها واقعة متصدقش الحريم فى السن خالص 90% بيكدبوا فى الموضوع ده وبكره تشوف لكن أيه أهمية السن ؟ طبعا مهم وإلا مكنش الأطفال بقى تخصص لوحده يعنى جدو لما يجى يشتكى من chest pain أشك أنه ممكن يكون مثلا angina أو infarction ياااااااااااااااه الكلمتين دول سمعنهم فين قبل كده تقريبا سمعتوهم فى الباثولوجى أما لو ميدو جاى يشتكى من chest pain غالبا هستبعد موضوع الذبحة ده وخلى بالكم من كلمه غالبا 4- الوظيفة occupation بتشتغل إيه عم الحاج ؟ ليه هو أحنا هناسبه لآه يا دوك خد بالك إن فى بعض الشغلانات زى شغلتنا المهببة دى بتجيب أمراض عندك مثلا نص الجراحين إن لم يكن ثلاث أربعهم عندهم فيرس سى أو دوالى ساقين من كتر الوقفة أكتر شغلانة هتفرق معانا فى المنهج الفلاح علشان البلهارسيا طبعا فى أماكن شغل مشبوه زى شرم والحتت دى ممكن يكون عنده أيدز مثلا ودى فعلا حالات حكى لنا الدكاترة الكبار عليها بتقابلهم فى العيادات فهمت ليه بسأل عن الوظيفة فهمت و لا أشد فى شعرى 5- مكان الإقامة residence ليه ؟ علشان فى أمراض endemic فى أماكن معينة كان الدكتور اللى باخد عنده درس نظرى د . خالد هدهود كان بيقول جالهم حالة فى امتحان الدكتوراة واحد من الجابون وعنده أعراض كذا وكذا فى الآخر الحالة طلعت loa loa أقطع دراعى من لغلوغه أن كنتم تعرفوا عنها حاجه المهم محدش جاوبها طبعا لكن لما سألوا الأساتذة قالوا لهم دى حالة سهلة خالص أصل ال loa loa endemic فى الجابون طبعا أحنا مش لينا فى الوهم ده يعنى خرنا مثلا نعرف عايش فى مدينة ولاقرية برضه علشان البلهارسيا أو على قدنا مثلا فى الشرقيه فى بلد اسمها القرين الفلاريا هناك endemic لوعرفت المعلومة دى هتفيدك طبعا 6- marital state يعنى متجوز و لالاه قلتلك مش هناسبه بس لازم نعرف طبعا علشان sexual transmited disease ومخلف ولالآه وعدد الأولاد وأصغرهم سنا وده مهم جدا فى sheet ال neuro علشان فى أمراض بتعمل impotance 7-special habits يعنى أيه ؟ يعنى لامؤاخذة الراجل ده بيتعاطى حاجة ؟ وهى دى مهمة ؟ أيوه طبعا ؟ طب أيه هى الحاجات اللى بيتعاطها الناس طبعا أول حاجة التدخين طبعا علشان البلاوى اللى بتيجى منه من أول السرطانات المختلفة والذبحة الصدرية والجلطات وأنت نازل ملحوظة : لازم أكتب حاجاتين فى التدخين أ- النوع : يعنى سجاير ولا جوزة مش كيلوباترا ولا lm يعنى ب-severity : يعنى المريض ده mild , moderate or severe smoker طب دى أعرفها منين من حاجة أسمها smoking index smoking index = عدد الساجاير اللى بيدخنها فى اليوم × عدد السنين اللى دخنها لو طلع 200 يبقى ده mild لو 200 – 400 يبقى moderate لو أكتر من 400 يبقى severe مثال للتوضيح يا ولاد : لو واحد بيدخن علبه فى اليوم ( 20 سيجارة ) لمده 15 سنة يبقى 20 × 15 = 300 يبقى ده moderate فى حاجات تانية غير التدخين آه طبعا الخمرة alcohol ولعياذ بالله خمرة فى بلاد المسلمين للآسف وحسبى الله فى اللى فى بالى علشان الخمرة بتعمل بلاوى كتيرة أشهرها تليف الكبد طب لو مفيش حاجة من الكلام ده فى طريقتين لكتابتها فى الشيت واحد هيكتب no special habits وده غلط لأنه مفيش حد معندوش عادات خاصة بيه الصح نكتب no special habits of medical importance 8- handeness يعنى بيكتب باليمين ولا الشمال ودى مش هنسأل عليها إلا فى شيت النيورو 9- menstrual history وده فى شيت الأبدومين للحريم بس طبعا وهنبقى نقول ليه هناك ؟ النقط دى مجموعة فى كلمة ناس أمره nas omrh n----------------name a------------------ age s-------------------sex o---------occupation m-------martial state r------------resdince h---------------habits مثال لل present history ahmed kaled male pt. 45 years old , farmer, married has 3 offsprings youngest 7 years ,born & live in zagazig , moderate ciggerate smoker compliant الشكوى وهى دى بيت القصيد أساس الشيت كله شكوى العيان يعنى هو دافع لك الكشف بيضة وكوزين درة علشان يجى يقولك الشكوى بتاعته فلازم يكون عندك فن الآستماع يعنى أيه ؟ يعنى اسمع شكوى العيان باهتمام يقول ديل كارينجى فى كتابه الرائع (( كيف تكسب الأصدقاء وتؤثر فى الناس )) : (( إن أكثر الناس يستدعون الطبيب لا ليفحصهم وإنما ليستمع إليهم )) وحقا لقد صدق الرجل ، كنت أعمل فى مركز للمخ والأعصاب فى بداية الامتياز و كانت وظيفتى إنى أخد شيت من العيان كان المرضى يقولون لى يادكتور أسمعنا وأكتب للدكتورة أصلها مبتسمعش لنا الدكتورة لاخلاف على إنها شاطرة لكن مبتسمعش العيانيين وهما ملاحظين الحكاية دى ومأثره معاهم أنا طولت فى النقطة دى كتير لكن فعلا أنا شايف إنك لو عايز تنجح فى العيادة لازم تكون مستمع جيد وأقرأ كتاب ديل كارينجى أو استمتع بحايتك للعريفى إن شئت . نرجع للطب وسنينه ال compliant باكتبها أزاى short يعنى كلمتين وبس مش موضوع لأنى لسه هأشرحها فى ال present history pt. own words يعنى أيه ؟ يعنى زى مالعيان بيقولها أكتبها برضه يعنى أيه ؟ مثلا يا دوك واحد جاى يشتكى من كرشه نفس أنت هتكتبها كرشه نفس بس بالأنجيلزى أزاى ؟ هكتبها shortness of breath هى دى كلمة كرشه نفس لما جون فى أمريكا يقولها أمال أيه dyspnea دى ؟ دى كرشه نفس بس بالمصطلح العلمى جون مش هيقول dyspnea لأنه مش عارفها دى كلمة علمية والنقطة دى مهمه وخلى بالك منها لأن ال compliant أول حاجة الممتحن بيبدا يركز معاك فيها فلو قلتله dyspnea هتبقى لجنتك بيضة إن شاء الله منساش أكتب ال duration يعنى بقاله أد أيه بيشتكى وكل الناس بتقع فى غلطة لغويه لماتكتب المدة يقولك : since 3 days مع أن since دى زى ماخدنا زمان فى الأنجليزى بيجى بعدها تاريخ مش مدة طيب فى دكتور جهبذ من جهابذة اللغة الأنجليزيه هيقول تبقى for مش since صح ؟ غلط يادوك برضه لأن for حاجة فى الماضى يعنى كان بيشتكى من المرض ده لمده يومين فى الماضى أمال نكتبها أزاى حيرتنا نكتبها كده 2 days duration عارف إنك اتخنقت منى علشان الكلام ده لكن فعلا فى أساتذة بيعلقوا عليه فمتديش حد فرصة يعلق عليك فى الشيت عايزك تفرمهم فاهم مثال لل compliant : shortness of breath 2 days duration شفت قصيرة أزاى وبكلمات العيان وكتبت المدة كمان compliant نموذجية طيب لو العيان بيشتكى من حاجتين يعنى مثلا كرشه نفس وكحه أكتب أى شكوى فيهم المسألة دى فيها قولين للعلماء : الأول : أكتب الأتنين بالترتيب الزمنى وده أنا مش بفضله الثانى : أكتب الشكوى الأهم اللى العيان هيقعد يكلمك عليها كتير وده الرأى اللى بميل ليه نيجى لتالت نقطة فى الشيت وهى present history أو كما يحلو للبعض أن يسميه history of present illness واختصارها hpi علشان لو شفتها متستغربش أيه بقى ال present history ده اللى بنكتب فيه تفاصيل ال compliant يعنى ايه تفاصيل ال compliant ؟ هى بتختلف من شكوى للتانيه يعنى مثلا كرشه النفس تفاصيلها مش زى الpain لكن فى حاجات ثابته بسأل عليها العيان فى كل ال complaints وهى : 1- onest يعنى الحكاية دى بدأت معاك فجأة ولا بالتدريج ؟ 2- course يعنى المرض ده progressive بيزيد or regressiveبيقل or stationary ثابت طب هسأل عليها أزاى هقوله ياحاج الألم اللى فى صدرك بيزيد ولا بيقل ؟ وده مهم أيوه طبعا حاجة بتزيد ممكن تبقى سرطان لو حاجة بتقل غالبا inflammation 3- duration أتكلمنا عليها قبل كده لكن ممكن نقولها فى hpi لو مكنتش قلتها فوق يبقى أول تلاته فى hpi onset , course , duration أختصارا o,c,d طبعا أى حد فى طب الصومال هيعرف يكتب الكلمتين دول المهم بقى اللى يفرق واحد عن التانى مايسمى 4- leading questions اللى بتتميز بيها كل شكوى والأسئلة دى لازم تتحفظ يادكتور زى ما الدكتور مطرى بتاع الجراحة كان بيقول : طالب الطب لازم يكون له دماغ زى القفه الدكتور يشرح وهو يعبى فيها وبعدين يرمى كل ده فى الأمتحان ويبدأ يعبى غير ه وهكذا نرجع للleading questions يعنى مثلا ال pain أى كان مكانه ليه كام سؤال معروفين وهم site character radiation duration what increase it & what decrease طبعا فى كل برانش هنعرف إن شاء الله ال common complaints و ال leading question بتاعتها 5- treatment يعنى خد علاج للشكوى ده ولا لآه وطبيعى أنى أسأله اتحسن على العلاج ولا لآه 6-associated symptoms يعنى فى حاجة تانية غير الشكوى دى مثال لل hpi the patient complaining from pain of sudden onset progressive course , 2 hours duration , started at chest radiated to the lt shoulder , arm & forearm , in the for of heavness , increase by exertion , decrease by sublingual nitrates , associated with syncope & sweating ده ال typical anginal or infraction pain يبقى الخطوة الجاية أنى أطلب ecg وبكده أبقى شخصت من ال history شفت أهمية ال history يتبقى لينا فى الشيت نقطتين مهمين وهم ال past history & family history 4-past history مش هسأله عن مغامراته فى بلاد الواقواق لآه هسأله عن ثلاث حاجات مجموعين فى كلمه مقرفه dod دود disease operation drugs disease أول حاجة أشهر أمراض بسأل عليها السكر والضغط وال tb والبلهارسيا طبعا طيب هسأله أزاى ؟ بتتعالج من حاجة ؟ عندك سكر ضغط جالك بلهارسيا أتحجزت فى مستشفى صدر قبل كده drugs بتاخد أدوية ياحاج operation عملت عمليات قبل كده طيب يادكتور هى الحاجات دى مهم ؟ طبعا فى واحد صاحبى مركب صمام ميترالى كان عنده حمى روماتزمية وضربت الصمام وعمل عملية واللى مركب صمام زى ما هتعرفوا فى النظرى لازم ياخد دوا يزود سيوله الدم زى ال warfrin واسمه فى السوق ماريفان علشان ميحصلش جلطات على الصمام الصناعى جرعة الماريفان بتتحسب بعد عمل تحليل معين كده اسمه ال inr علشان الدوا ميعملش سيوله زيادة فى الدم ويعمل نزيف صاحبى ده كان بياخد الدوا بمزاجه من غير تحليل و لابتاع كان بياخد 4 حبات فى اليوم كمية كبيرة جدا عملت له heamaturia & heamoarthritis راح لدكتورة الوحدة يشتكى من الدم اللى فى البول قالت له عندك الكلى وأدته شويه فوارت تعابنه من بتوع الكلى أنا لحد دلوقتى مش عارف يعنى أيه عندك الكلى المهم الدكتورة دى لو كانت سألته عن أى حاجة من الدود dod كانت خدت بالها أنه السبب الماريفان بس أنا اعتقد إن بمستواها ده حتى لو كانت عرفت أنه بياخد ماريفان كانت قالت عندك الكلى برضه على فكرة القصة دى حقيقة مش تأليف بس بتوضح لك أهمية ال past history أخيرا علشان الحصة دى مملة family history بسأل فيه عن حاجتين - فى حد فى العيلة بيشتكى من أمراض لأن فى أمراض بتبقى واخده العلية ماشاء كلها حاجة زى أنيميا الفول favism أخوال العيل عندهم favism تانى حاجة consanguinity يعنى أيه الكلمة دى يعنى تقوله أبوك وأمك قرايب لأنه ده بيزود الأمراض الوارثية متعملش زى واحد دخل الأمتحان وأول مرة ياخد شيت فبيقول للعيان أنت ومراتك أخواتك يا حاج ؟ على أٍساس أنه بيسأل على ال consanguinity يعنى بكده يبقى الجينرال شيت خلص
